رد کردن لینک ها

پیدا کردن مشخصات سخت افزاری در لینوکس

همیشه در تمامی سیستم عامل ها کاربران به دنبال این هستند تا بتوانند مشخصات سخت افزاری سیستم خود را مشاهده کنند. در سیستم عامل های مبتنی بر ویندوز این روند شناخته شده هستند و به صورت گرافیکی به راحتی این کار انجام می شود. ولی در سیستم عامل های مبتنی بر لینوکس کمی کار دشوار می شود. البته اگر تجربه یا آموزش ابتدایی در زمینه لینوکس داشته باشید این کار خیلی ساده می شود.

در سیستم عامل های مبتنی بر لینوکس که کاربران به صورت گرافیکی با آن کار می کنند ممکن که ابزارهای گرافیکی مشخصات سیستم را به شما نشان دهد، ولی هدف ما در این مطلب، آموزش بدست آوردن مشخصات سخت افزاری سیستم از طریق محیط دستوری لینوکس می باشد.

با کمک این راهنما، میتوانید مشخصات سخت افزاری سرور مجازی لینوکس خود را بیابید.

در این مقاله می خوانید:

  • مشخصات پردازشگر CPU
    • دستور lscpu برای مشاهده مشخصات پردازشگر سیستم
    • بازخوانی فایل /proc/cpuinfo برای مشاهده مشخصات و وضعیت کامل پردازشگر
  • مشخصات حافظه رم RAM
    • دستور free برای مشاهده ی وضعیت حافظه رم
    • فایل /proc/meminfo برای مشاهده وضعیت حافظه رم با جزئیات کامل
  • مشخصات هارد HDD
    • دستور df برای مشاهده مقدار فضای حافظه
    • دستور fdisk برای تنظیم پارتیشن بندی حافظه و گزارشگیری
    • دستور lsblk برای مشخصات هارد و ظرفیت هارد
    • فایل /proc/partitions برای مشاهده مشخصات پارتیشن ها
  • مشخصات USB
    • دستور lsusb اطلاعات اتصالات USB
  • اطلاعات کلی سخت افزار سیستم
    • دستور lshw برای مشاهده مشخصات سیستم
    • دستور lspci برای مشاهده مشخصات درگاه های PCI
    • دستور mount برای اتصال سخت افزارها و مدیریت اتصال آنها
    • فایل /proc/scsi/scsi برای مشاهده اتصالات SCSI/Sata

مسیر اطلاعات سخت افزاری لینوکس

همانطور که می دانید در لینوکس همه چیز به صورت یک فایل می باشد، تمامی سرویس ها ، تنظیمات و غیره به صورت فایل در سیستم ذخیره و موقع اجرا دستورات یا سرویس ها این فایل ها توسط سیستم بازخوانی شده و تنظیمات خود را از اطلاعات این فایل ها دریافت می کنند. تمام اطلاعات و مشخصات سخت افزاری سیستم عامل نیز به صورت یک فایل در سیستم ذخیره می شود که این فایل ها در مسیر فایل سیستم /proc قرار دارند. در این مسیر تمامی اطلاعات سیستم و پردازش ها قرار می گیرند. به این صورت که برای هر پردازشی در این مسیر یک فایل ایجاد می شود که مشخصات و اطلاعات آن در این مسیر قرار می گیرند. پس اطلاعات سخت افزاری سیستم قسمتی از اطلاعاتی هستند که در این مسیر قرار دارند.

روش های بدست آوردن

برای به دست آوردن مشخصات سخت افزاری سیستم دو راه وجود دارد، راه اول بررسی این فایل ها و بدست آوردن اطلاعات مورد نظر می باشد. که برای این کار با دستورات ساده مانند cat یا less و more می توان این فایل ها را بررسی کرد. این فایل ها اطلاعات کامل سخت افزاری را درون خود ذخیره کرده اند که در این روش مطالعه فایل و رسیدن به اطلاعات مورد نظر کمی دشوارد می شود. روش دوم استفاده از دستورات برای نشان دادن مشخصات سخت افزاری می باشد. این دستورات، همین فایل های تنظیمات را بازخوانی کرده و به صورت مدیریت شده و خلاصه به شما نشان می دهد که درک اطلاعات درج شده در فایل ها را برای شما ساده تر می کند. در ادامه به توضیح بیشتر این دور روش می پردازیم.

بررسی موارد سخت افزاری

یک سیستم از قطعات مختلفی تشکیل و سخت افزارهای زیادی دارد که بدست آوردن اطلاعات همه آنها برای ما فایده ای ندارد. در این مطلب اطلاعات سخت افزارهای عمومی و پرکاربرد که بیشتر کاربران دنبال آن هستند را بررسی می کنیم که شامل پردازشگر CPU ، حافظه RAM و هارد دیسک می باشد. که برای هر کدام هر دو روش گفته شده را بررسی می کنیم.

مشخصات پردازشگر CPU

1- دستور lscpu برای مشاهده مشخصات پردازشگر سیستم

برای به دست آوردن مشخصات پردازشگر سیستم از دستور lscpu استفاده می کنیم. این دستور مخفف عبارت List CPU می باشد. منظور از معرفی عبارت کامل دستور، این است که دستورات در ذهن راحتتر بماند و برای یادآوری نام دستور روش مناسبی است. برای مثال در اکثر موارد ls مخفف عبارت List می باشد. دستور lscpu در اکثر توزیع های لینوکس جزو دستورات هسته می باشد و اجرا می شود. برای اجرای این دستور نیاز به دسترسی روت سیستم می باشد.

#lscpu

نمونه خروجی دستور :

مشخصات پردازشگر سیستم لینوکس

2- بازخوانی فایل /proc/cpuinfo برای مشاهده مشخصات و وضعیت کامل پردازشگر

مشخصات و وضعیت کامل پردازشگر سیستم را از این فایل می توانید مشاهده کنید. برای مشاهده فایل می توانید از دستورات مختلفی مانند، Cat, Less, More و یا دستورات دیگر استفاده کنید.

#less /proc/cpuinfo

نمونه خروجی دستور بالا :

مشخصات و وضعیت کامل پردازشگر سیستم لینوکس

مشخصات حافظه رم RAM

1- دستور free برای مشاهده ی وضعیت حافظه رم

این دستور مقدار وضعیت حافظه رم شامل ، مقدار حافظه کل، مصرف شده و مشخصات حافظه SWAP را نمایش می دهد. اعداد نمایش داده شده در خروجی این دستور به صورت واحد بایت می باشد که درک و محاسبه آن کمی دشوار است و برای فهم بهتر اعداد، این دستور را با آپشن –h اجرا کنید.

#free -h

نمونه خروجی دستور فوق :

مقدار وضعیت حافظه رم در لینوکس

2- فایل /proc/meminfo برای مشاهده وضعیت حافظه رم با جزئیات کامل

در این فایل می توانید وضعیت حافظه RAM را با جزئیات کامل مشاهده کنید.

#less /proc/meminfo

نمونه خروجی دستور فوق :

وضعیت حافظه رم در لینوکس

مشخصات هارد HDD

1- دستور df برای مشاهده مقدار فضای حافظه

نام این دستور از Disk Free مخفف شده ، مقدار فضای حافظه دیسک سخت را نشان می دهد. برای خوانایی بهتر خروجی دستور بهتر است از آپشن –h استفاده کنید.

#df -h

نمونه خروجی دستور فوق :

دستور مقدار فضای حافظه دیسک در لینوکس

2- دستور fdisk برای تنظیم پارتیشن بندی حافظه و گزارشگیری

از این دستور برای تنظیم پارتیشن بندی هارد و گزارشگیری استفاده می شود. برای گزارش گیری وضعیت هارد از آپشن های –l برای تهیه لیست کامل مشخصات هارد استفاده می کنیم. در خروجی این دستور نوع فایل منیجر ، نوع فرمت هارد و پارتیشن و جزئیات دیگر نمایش داده می شود.

#fdisk -lh

نمونه خروجی دستور فوق :

دستور تنظیم پارتیشن بندی هارد و گزارشگیری در لینوکس

  1. نشان میدهد که این سیستم یک هارد دارد. هر تعداد پاراگراف مانند این در خروجی نمایش داده شد، نشان دهنده تعداد هارد های سیستم می باشد.
  2. ظرفین کلی هارد را با واحد گیگا بایت نمایش می دهد، که در این سیستم مقدار هارد آن 20 گیگ میباشد که با محاسبه در واحد گیگا بایت 21.5 نمایش داده می شود.
  3. این قسمت نشان می دهد که این هارد شامل دو پارتیشن می باشد که جزئیات فرمت فایل و اندازه آنها را نمایش می دهد.

3- دستور lsblk برای مشخصات هارد و ظرفیت هارد

این دستور مشخصات هارد و ظرفیت هارد سیستم را به صورت خیلی خوانا و به صورت درختی برای شما نمایش می دهد. این دستور مخفف List Block می باشد و و تمام بلاک های هارد سیستم را به صورت درختی با ظرفیت و خلاصه ای از فرمت فایل را نمایش می دهد.

#lsblk

نمونه خروجی دستور فوق :

دستور مشخصات هارد و ظرفیت هارد سیستم در لینوکس

خروجی این نمونه به این صورت هست که sda به معنی Sata Device A می باشد و یعنی این که این دستگاه یک عدد هارد دارد و این هارد به دو قسمت sda1 و sda2 تقسیم شده که آنها به دو فرمت فایل متفاوت تبدیل شده اند.

4- فایل /proc/partitions برای مشاهده مشخصات پارتیشن ها

این فایل مشخصات پارتیشین ها را در خود نگهداری می کند. با بازخوانی این فایل می توانید جزئیات پارتیشین ها را ببینید. بازخوانی این فایل به دلیل خوانا نبودن ، کارایی لازم را ندارد و قابل فهم نیست.

$ cat /proc/partitions 

نمونه خروجی دستور فوق :

دستور مشخصات پارتیشین ها در لینوکس

مشخصات USB

1- دستور lsusb اطلاعات اتصالات USB

این دستور اطلاعات اتصالات USB را نمایش می دهد. به صورت پیش فرض این دستور اطلاعات خلاصه ای را نشان می دهد که با استفاده از آپشن –v می توانید اطلاعات کاملتری را راجع به هر پورت USB دریافت کنید.

$ lsusb

نمونه خروجی دستور فوق :

دستور اطلاعات اتصالات USB در لینوکس

اطلاعات کلی سخت افزار سیستم

دستورات فوق مشخصات قسمت های مختلف سخت افزاری سیستم را به صورت جداگانه و با جزیئات بیشتر به شما نمایش می دهند. در ادامه چند دستور را معرفی می کنیم که خلاصه ای از مشخصات سخت افزاری سیستم را به صورت کلی به شما نمایش می دهند.

1- دستور lshw برای مشاهده مشخصات سیستم

این دستور جزو دستورات هسته نیست و ممکن است برخی از توزیع ها و یا ورژن های یکی از توزیع ها این دستور را پشتیبانی نکند. ولی در کل این دستور عمومی ترین دستور برای بدست آوردن مشخصات سیستم می باشد و در تمامی مخازن توزیع های مختلف لینوکس موجود هست و به راحتی نصب می شود. این دستور خلاصه شده عبارت List Hardware می باشد و مشخصات قسمتهای سخت افزاری سیستم مانند CPU , RAM , Disk , USB Controllers , Netrwork Adapters و …. را نمایش می دهد. با مطالعه راهنمای این دستور و استفاده از آپشن ها گفته شده در فایل راهنما می توانید مشخصات هر قسمت را به صورت جزئی تر مرور کنید.
این دستور به تنهایی جزئیات زیادی را نمایش می دهد که خوانایی مناسبی ندارد و این دستور بیشتر با آپشن –short استفاده می شود.

نمونه خروجی دستور فوق :

دستور lshw بدست آوردن مشخصات سیستم در لینوکس

همچنین دستور hwinfo که مانند دستور lshw عمل می کند با این تفاوت که مشخصات بیشتری را برای شما نمایش می دهد، این دستور نیز بیشتر با آپشن -short استفاده می شود.

2- دستور lspci برای مشاهده مشخصات درگاه های PCI

همانطور که از نام این دستور پیداست از کلمه List PCI گرفته شده و مشخصات درگاه های PCI و جزئیات درگاه هایی که به آنها متصل شده اند را نمایش می دهد. مشخصات VGA Adapter , Graphics Card, Network Adapter, USB Ports, SATA Controllers و …. را سخت افزارهایی که در این دسته قرار دارند را نمایش می دهد.

نمونه خروجی دستور فوق :

دستور lspci مشخصات درگاه های PCI در لینوکس

همانطور که می بینید خروجی دستور زیاد و به راحتی قابل فهم نیست ، برای راحتی کار بهتر است این دستور را با دستورات دیگر مانند دستور جستجو grep ترکیب کنید تا بتوانید جزئیات بهتر و خواناتری را مشاهده کنید. برای مثال مشخصات VGA را به این صورت مشاهده کنید :

lspci -v | grep "VGA" -A 12

3- دستور mount برای اتصال سخت افزارها و مدیریت اتصال آنها

این دستور نیز همانطور که می دانید جزو عمومی ترین دستورات لینوکس می باشد و در تمامی توزیع ها و نسخه ها لینوکس موجود می باشد. از این دستور برای اتصال سخت افزار ها و مدیریت اتصال آنها به سیستم استفاده می شود. به این صورت که تمامی سخت افزارهای سیستم با این دستور به سیستم متصل و مدیریت می شوند.
برای خوانایی بهتر این دستور را به صورت زیر استفاده می کنیم :

mount | column -t

نمونه خروجی دستور فوق :

4- فایل /proc/scsi/scsi برای مشاهده اتصالات SCSI/Sata

این فایل تمام قطعات SCSI/Sata را که به سیستم متصل هستند را نمایش می دهد.

cat /proc/scsi/scsi

نمونه خروجی دستور فوق :

دستور فایل /proc/scsi/scsi در لینوکس

سعی کردم کاربردی ترین و عمومی ترین دستورات رو در این مطلب عنوان کنم ، ولی دستورات و راه حل های خیلی بیشتری در لینوکس و دنیای متن باز وجود دارند که طبق نیازتون می تونید در اینترنت جستجو کنید.
من هم یک کاربر ساده لینوکس هستم و ممکن هست که اشتباهی صورت گرفته باشه که متوجه اون نشده باشم و یا ممکنه نظر یا مطلبی در این زمینه داشته باشید که بخواهید بقیه هم در اون سهیم باشند، خوشحال میشم که هرگونه نظر و مطلبی دارید با ما در میان بگذارید.

به گفتگو بپیوندید